شعائر حسینی به اعمالی گفته می شود که شیعیان اهل بیت علیهم السّلام برای سیّدالشهداء علیه السّلام انجام می دهند. به عبارتی دیگر: به آداب و مراسمی که به مناسبت شهادت امام حسین علیه السّلام انجام می شود ، شعائر حسینی گفته می شود. پوشیدن لباس سیاه ، گریه کردن بر مصیبت ، برپا کردن مجالس امام حسین علیه السّلام ، زیارت حضرت، عزاهایی که واقعۀ کربلا را به تصویر می کشاند ، سینه زدن و لطمه زدن ، زنجیر زدن ، قمه زدن و... همۀ اینها از شعائر امام حسین علیه السّلام است ولی به شکل های مختلف. افرادی تنها با گریه بر مصیبت کربلا اظهار حزن می کنند، افراد دیگر فقط به گریه کردن اکتفا نمی کنند ، بلکه برای سیّدالشهداء علیه السّلام سینه و زنجیر هم می زنند ، افراد دیگر محبّتشان را با قمه زدن اظهار می کنند ، و... هرکس به اندازۀ معرفت خود نسبت به امام حسین علیه السلام عزاداری می کند.

شعائر حسینی از شعائر الهی می باشد.

خدای متعال در قرآن کریم می فرمایند: ﴿ذلک و من یعظّم شعائر الله فإنّها من تقوی القلوب﴾

این ایه دلالت بر شعائر حسینی هم دارد، چون شعائر حسینی همان شعائر الهی است و آن به چند دلیل:

1- امیرالمونین علیه السلام می فرمایند: نحن الشعائر و الأصحاب...؛ شعائر ما هستیم و یاران... پس تعظیم وبزرگداشت شعائر یعنی تعظیم امر اهلبیت علیهم السلام که از راه های آن عزاداری برای ایشان است و یکی از عزاداری ها قمه زنی است.

2- امام صادق علیه السلام در تفسیر آیۀ (و من یعظم شعائر الله...) می فرمایند: الشعائر تلبس ثیاب السواد علی الحسین علیه السلام ؛ شعائر پوشیدن لباس سیاه بر امام حسین علیه السلام است.

این روایت نیز صراحت در این مطلب دارد که منظور شعائر الله در آیه شریفه ؛ شعائر امام حسین علیه السلام است و مخصوصا به انواع عزاداری اشاره دارد.

3- نهضت امام حسین علیه السلام - همان طور که خود حضرت فرمودند- برای بقاء اسلام و زنده نگه داشتن اصول و فروع دین و تسریف هرچه بیشتر آن در قلب ها بود.

4- اهل بیت علیهم السلام موازی و همتای قرآن هستند، همان گونه که در حدیث نبوی ثقلین آمده است: (انی تارک فیکم الثقلین کتاب الله و عترتی اهل بیتی ...).

5- در حدیثی مشهور و معروف از پیامبر صلی الله علیه و آله آمده است: ( حسین منی و انا من حسین، احب الله من احب الحسین ؛ حسین از من و من از حسینم، خدا دوست دارد آن شخصی را که حسین را دوست بدارد).

نتیجه اینکه چون حب امام حسین علیه السلام به حب الهی ختم می شود، پس به پا کردن شعائر امام حسین علیه السلام نیز باعث زنده ماندن شعائر الهی می گردد.

پس به جرأت می توان گفت: شعائر مقدس حسینی -که یک نوع ممارست عملی و همه جانبه از واقعه عاشورا و فاجعه کربلا و فدا کاری امام حسین علیه السلام در راه دفاع از دین است- از شعائر الهی می باشد.

یاعلی مدد